WAT IS ONZE UITDAGING?
In een gemeente waarin we te maken hebben met vergrijzing is het betaalbaar houden van de zorgkosten een grote uitdaging. Ook de kosten voor jeugdhulp laten landelijk en ook in Horst aan de Maas al jaren een stijging zien. We werken samen met de andere 6 gemeentes in Noord Limburg, onderwijs, zorg aanbieders en andere maatschappelijke partners om de kosten te kunnen blijven beheersen. Samenwerking is cruciaal om kennis te delen, innovatie te stimuleren en kosten beheersing mogelijk te maken. We willen de opgedane kennis en ervaring per 1 januari 2022 omzetten in nieuwe contractafspraken met zorgaanbieders, In 2019 zijn we daarnaast in Horst aan de Maas gestart met het Actieplan Sociaal domein en dit zetten we ook in 2021 voort. Ondanks dit plan en een nieuwe regionale inkoop en aanbesteding van jeugdhulp, Wmo en participatie, hebben we op lange termijn niet de financiële ruimte om de deze zorg en ondersteuning voor al onze inwoners op dezelfde manier te blijven organiseren. Het is daarom noodzakelijk om scherp te kijken naar de taken die we met professionals op kunnen pakken en naar de ondersteuning waarvoor we een groter beroep doen op de inwoners en wijken.
Om de kracht en uitdagingen onder inwoners te spreiden hebben we belang bij een gemeenschap waarin jong en oud, fit en hulpbehoevend vaker in staat zijn elkaar te helpen om gezond en prettig te wonen. We noemen dat vitale gemeenschappen.
Vitale gemeenschappen zijn gemeenschappen met een gezonde omgeving waarin inwoners gezond gedrag vertonen. Voor sommige plekken en groepen inwoners is dat makkelijker te realiseren dan voor andere. We kijken daarom per dorp of buurt welke oplossingen daar te realiseren zijn.
We zetten ons in om verschillen tussen inwoners, dorpen en buurten te verkleinen, om te voorkomen dat kwetsbare inwoners een nog grotere zorgvraag krijgen. Kwetsbare inwoners zijn ouderen, mensen met gezondheidsproblemen, mensen die de taal niet spreken en mensen met een laag inkomen. We willen een gemeente waarin inwoners en ook de kwetsbare gezonde keuzes kunnen maken. We weten dan de omgeving hier bepalend kan zijn en richten ons op het inrichten van een gezonde omgeving.
Zeker nu de economische vooruitzichten slecht zijn en de onzekerheid rondom corona de druk op werkgelegenheid verhoogt, willen we die laatste groep zo klein mogelijk houden. Dat is een behoorlijke uitdaging. Het CPB voorspelt verschillende scenario’s met een landelijk werkgelegenheidsverlies variërend van 15% tot in het slechtste geval 51%. In onze begroting houden wij (bij gelijkblijvend beleid) rekening met een stijging van de uitkeringslasten van 35%. We vinden een groei van uitkeringslasten met 35% onacceptabel. We streven ernaar het aantal inwoners dat afhankelijk is van een uitkering minimaal te houden. We denken dat onze arbeidsmarkt hier mogelijkheden toe biedt. Bovendien hebben we laten zien dat we de uitkeringslasten begin 2020 met 10% hebben kunnen reduceren. Tegelijkertijd komen veel arbeidsmigranten in de regio werken. We investeren extra in tijd en geld om de werkgelegenheid te verdelen tussen arbeidsmigranten en inwoners van onze gemeente die hun baan hebben verloren. We gaan met werkgevers in gesprek over de bijdrage die zij kunnen leveren om werkgelegenheid te behouden voor inwoners die werkloos zijn. Ook bespreken we de sociale integratie van de arbeidsmigranten die zich hier willen vestigen voor de lange termijn. We kijken hierbij ook naar de maatschappelijke effecten op onze samenleving. Dit overleg moet leiden tot concrete afspraken of gewijzigde werkwijzen. We maken daarbij duidelijk onderscheid in beleid en aanpak voor short stay en long stay. Een eenduidige registratie en bijbehorende dienstverlening is daarbij belangrijk.
Ook al hebben we de grenzen van onze financiële mogelijkheden bereikt, onze dienstverlening, houding en rolneming ten opzichte van onze inwoners, instellingen, verenigingen en ondernemers blijft onverminderd van kracht.
Nu we onze inwoners en inwonersinitiatieven nog meer betrekken bij de oplossingen binnen het sociaal domein, onderzoeken we ook de mogelijkheden voor herverdeling van financiële middelen. Dragen inwoners en inwonersinitiatieven meer bij aan maatschappelijke doelen, dan zijn we als gemeente ook bereid om financiële kaders te verleggen van professionals naar inwonersinitiatieven, dorpen en buurten. In plaats van strikte regie en controle, vertrouwen we erop dat onze inwoners en professionele partners tot betere oplossingen kunnen komen. We gaan uit van de mogelijkheden van inwoners en dorpen en kijken dan welke juridische kaders hier het best bij passen. De mogelijkheden van inwoners, dorpen en buurten zijn hierbij het uitgangspunt. Voor dropen of buurten die hiertoe in staat zijn, kijken we naar nieuwe vormen van financiering die passen bij de situatie. Ook het nieuwe subsidiekader dat gevormd wordt in 2021 moet hierbij aansluiten en de kracht van de inwoners, verenigingen en dorpen faciliteren en ondersteunen.
Onder dit programma vallen de volgende beleidsvelden:
4.1 Zorg
4.2 Werk en inkomen
4.3 Arbeidsmigranten
4.4 Nieuwkomers
4.5 Gezondste regio 2025
4.6 Inwonerparticipatie en Inwonerinitiatieven
4.7 Burgerzaken