C. Onderhoud en kapitaalgoederen

De paragraaf kapitaalgoederen geeft inzicht in de vastgestelde beleidskaders voor het beheer en onderhoud van infrastructuur en voorzieningen in de openbare ruimte. Het gaat hierbij om wegen, riolering, groen en gemeentelijke gebouwen. De kapitaalgoederen leveren een bijdrage aan de realisatie van gemeentelijke doelen op het gebied van wegen, milieu en duurzaamheid, openbaar groen, onderwijs en dienstverlening. De gemeenteraad heeft bij het vaststellen van de onderhoud en beheerprogramma’s de keuze uit kwaliteitsniveaus. Daarmee heeft zij een afwegingskader voor de inzet van financiële middelen, voor zover deze passend zijn binnen de financiële positie van de gemeente. In de tabellen van deze paragraaf is geen rekening gehouden met de directe kosten. In deze paragraaf hebben we ook de doelstellingen en maatregelen voor de (gemeentelijk)gebouwen weergegeven. Ook hebben we doelstellingen en maatregelen van wegen, riolering en openbaar groen in de betreffende programma's opgenomen.

1. Wegen
In het programma 2 wonen mobiliteit en openbare ruimte is als hoofddoelstelling opgenomen een openbare ruimte die schoon, heel, veilig en goed toegankelijk is.

We hebben in 2020 een nieuw Wegbeheerplan opgesteld. Het Wegbeheerplan 2020-2023 geeft inzicht in de benodigde budgetten voor het onderhouden van de wegen op veilig en functioneel niveau en het in beeld brengen van de financiële gevolgen op korte en middellange termijn (tot en met 2023). We onderhouden de wegen op een niveau, volgens de landelijke standaarden. Het vastgestelde niveau is ‘basis’ en vormt de ondergrens voor rationeel wegbeheer.

Er is geen sprake van achterstallig onderhoud. We hebben het beheerplan wegen, bermen en sloten buitengebied gecombineerd uitgevoerd met het onderhoud wegen. Daarmee hebben we de laatste jaarschijf van dit beheerplan (investeringsplan) uitgevoerd en afgerond.

De budgetten voor het onderhoud van de wegen hebben we opgenomen onder algemeen wegbeheer, wegen en trottoirs, bermen en bermsloten en straatreiniging. Daarnaast vindt er een jaarlijkse storting plaats in de voorziening onderhoud wegen.

Voor het onderhoud van de civieltechnische kunstwerken hebben we in 2020 een nieuwe, meerjarige onderhoudsplanning opgesteld voor de periode 2020-2029. Hierin hebben we een overzicht gegeven van de huidige staat en noodzakelijke budgetten/ investeringen voor een verantwoord onderhoud en beheer. Er is geen sprake van achterstallig onderhoud.

We onderhouden de civieltechnische kunstwerken op een veilig en heel niveau.

De budgetten voor het beheer en onderhoud hebben we opgenomen onder bruggen/ viaducten/kades en kunstwerken. De budgetten waren gekoppeld aan het vastgestelde beleidsplan.

Hetzelfde geldt ook voor het onderhoud en de vervangingen van de openbare verlichting. De middelen volgend uit het beleids- en beheerplan hebben we opgenomen in de meerjarenbegroting. We zetten in op het verduurzamen van het areaal, door het vervangen van oude verlichtingsarmaturen voor LED armaturen. Grote vervangingsinvesteringen activeren we en schrijven we af.

Beheerplannen	Kwaliteitsniveau
Wegbeheerplan 2020-2023	Basis
Ecologisch bermbeheerplan 2021	Basis
Meerjaren onderhoudsplan Civiele kunstwerken 2020-2029	Veilig en heel (looptijd t/m 2029)
Beleidsplan openbare verlichting 2016-2025	Basis

	Begroot na wijz. 2021	Begroting 2022	Begroting 2023	Begroting 2024	Begroting 2025
Wegen en trottoirs
Exploitatie	-1.944	-1.953	-2.124	-2.166	-2.289
Totaal Wegen en trottoirs	-1.944	-1.953	-2.124	-2.166	-2.289
Bruggen / viaducten / kades
Exploitatie	-53	-53	-53	-53	-73
Totaal Bruggen / viaducten / kades	-53	-53	-53	-53	-73
Bermen en bermsloten
Exploitatie	-425	-409	-411	-412	-414
Totaal Bermen en bermsloten	-425	-409	-411	-412	-414
Straatreiniging
Exploitatie	-115	-115	-115	-115	-115
Totaal Straatreiniging	-115	-115	-115	-115	-115
Openbare verlichting
Exploitatie	-597	-623	-631	-638	-646
Totaal Openbare verlichting	-597	-623	-631	-638	-646
	Saldo 31-12	Saldo 31-12	Saldo 31-12	Saldo 31-12	Saldo 31-12
Voorziening wegen		220	505	790	1.074

2. Riolering
In programma 2 - wonen, mobiliteit en openbare ruimte - staat als hoofddoelstelling onder meer de zorg voor het rioolbeheer. Dit doen we op basis van een jaarlijks op te stellen operationeel plan, dat invulling geeft aan het vastgestelde VGRP (verbreed gemeentelijk rioleringsplan). We kennen voor ons rioolsysteem (vrijverval en drukriolering) inclusief de bijbehorende voorzieningen, een inspectie- en onderhoudsschema.

Jaarlijks inspecteren we een gedeelte van het systeem. Na 10 jaar hebben we het hele systeem bekeken. Uit deze inspecties wordt duidelijk of - anders dan gepland - onderhoud of reparaties noodzakelijk zijn.

De hiervoor benodigde middelen hebben we structureel opgenomen in het VGRP 2017-2021, waarbij – gebaseerd op ervaring - de geraamde middelen normaal gesproken toereikend zijn voor beheer en onderhoud.

De werkzaamheden die volgen uit het VGRP hebben we in 2020 conform planning uitgevoerd. Er is geen sprake van achterstallig onderhoud.

Eind 2019 hebben we het Kostendekkingsplan (KDP) tussentijds geactualiseerd. De budgetten voor rioolbeheer en onderhoud hebben we hierbij niet gewijzigd. In 2021 stellen we een nieuw VGRP en KDP op.

	Begroot na wijz. 2021	Begroting 2022	Begroting 2023	Begroting 2024	Begroting 2025
Baten rioolheffing	3.569	3.569	3.569	3.569	3.569
Exploitatie	-2.722	-2.804	-2.836	-2.978	-3.038
Rioolaansluitrecht	58	58	58	58	58
	905	824	792	650	590

	Saldo 31-12	Saldo 31-12	Saldo 31-12	Saldo 31-12	Saldo 31-12
Voorziening riolering	7.777	7.672	7.517	7.448	7.314

3. Groen
In programma 2 - wonen, mobiliteit en openbare ruimte - staat als hoofddoelstelling onder andere de zorg voor het openbare groen. Groen draagt bij aan de 'quality of life' en het welzijn van mensen. Ook levert groen een bijdrage aan een goede woon- en leefomgeving en een verfraaiing van de kernen.

We hanteren een gedifferentieerd onderhoudsniveau:
A: voor de hoofdgroenstructuren en groene parels,
B: voor woonwijken,
C: voor bedrijventerreinen.

In maart 2019 heeft de gemeenteraad middelen beschikbaar gesteld om het onderhoudsniveau van het openbaar groen nog verder te verhogen door onder andere een uitbreiding van de arealen die vallen onder hoofdgroenstructuren en groene parels vast te stellen. De beschikbare financiële middelen zijn dan ook toereikend om het onderhoud van het openbaar groen (gazon en beplanting) op de gevraagde onderhoudsniveaus uit te voeren.

Daarnaast heeft de gemeenteraad structureel middelen beschikbaar gesteld voor verhoging van biodiversiteit en voor het wegwerken van achterstallig onderhoud. Het achterstallig onderhoud werken we door middel van renovatie / herinrichting van openbaar groen weg. Met de huidige extra financiële middelen voor renovatie, is de verwachting dat we het achterstallig onderhoud in 10 jaar hebben weggewerkt.

We voeren bij alle (laan)bomen binnen de bebouwde kom en doorgaande wegen in het buitengebied minimaal 1x per 3 jaar een boomveiligheidscontrole uit. Deze controle voeren we bij de bomen langs de overige wegen in het buitengebied 1x per 6 jaar uit. Alle daaruit volgende maatregelen nemen we op in het onderhoudsprogramma van het betreffende jaar.

De jaarlijkse beschikbare financiële middelen zijn niet toereikend om het juiste boombeheer uit te voeren. Hierdoor is er sprake van achterstallig onderhoud. Omdat we voorrang geven aan bomen langs de openbare weg, voldoen we in deze wel aan de algemene zorgplicht.

Door klimaatverandering, en dan met name de droge zomers, constateren we in de praktijk dat de algehele conditie van de bomen achteruitgaat (meer dood-hout-vorming). Bij de huidige beschikbare financiële middelen zal dan ook sprake zijn van een oplopende achterstand in het onderhoud.

Het onderhoud van de speelvoorzieningen voeren we zodanig uit dat het voldoet aan het Warenwetbesluit Attractie- en Speeltoestellen uit 2016. Er is geen sprake van achterstallig onderhoud. Het beschikbare onderhoudsbudget is toereikend. We vervangen speeltoestellen op basis van technische levensduur. Omdat het budget voor het vervangen van speeltoestellen niet toereikend is, wegen we bij vervanging af of het noodzakelijk is om een nieuw toestel te plaatsen. Ook brengen we bij speeltoestellen met een lagere valhoogte dan 1,50 m1 geen valondergronden meer aan. Dit laatste is overigens conform het Warenwetbesluit Attractie- en Speeltoestellen.

De beschikbare middelen voor het onderhoud van openbaar groen, bomen en speelvoorzieningen hebben we meerjarig opgenomen in de begroting en hebben we als zodanig opgenomen in onderhoudsbestekken of in de bedrijfsvoering van de eigen buitendienst.

Beheerplannen:

Beheerplan Openbaar Groen 2020-2023
Boombeleidsplan (herijking in 2021)
Beheerplan openbare speelruimte 2020-2025

	Begroot na wijz. 2021	Begroting 2022	Begroting 2023	Begroting 2024	Begroting 2025
Landschapselementen
Exploitatie	-117	-117	-117	-117	-117
Totaal Landschapselementen	-117	-117	-117	-117	-117
Bomenbeheer
Exploitatie	-327	-338	-338	-338	-327
Totaal Bomenbeheer	-327	-338	-338	-338	-327
Openbaar groen/plantsoenen/parken
Exploitatie	-979	-1.032	-1.097	-1.097	-1.097
Totaal Openbaar groen/plantsoenen/parken	-979	-1.032	-1.097	-1.097	-1.097

4. Gebouwen
We hebben divers vastgoed in ons bezit. Dit vastgoed zetten we in voor bepaalde doeleinden. Daarbij gaat het om:

eigen gebruik
verhuur aan verenigingen / organisaties voor hun activiteiten
het realiseren van toekomstige strategische doeleinden
overige eigendommen (rest)

Het streven blijft om een zo groot mogelijk rendement (zowel inhoudelijk als financieel) te halen met een zo beperkt mogelijk bezit. Inmiddels werken we al weer enige jaren met de RgdBOEI methodiek. Daarmee kunnen we beter sturen op veiligheid, duurzaamheid en hebben we inzicht in het voldoen aan wet- en regelgeving.

We hebben weer een actueel kwaliteitsbeeld naar aanleiding van de onderhoudsinspectie (schouw) gehouden in de nazomer en herfst van 2020. Uit de onderhoudsinspectie blijkt geen achterstallig onderhoud.

De uitkomst van de onderhoudsinspectie leidt wel tot een herziening van het meerjarig onderhoudsplan (MJOP) in Q3/4 van 2021, maar alleen vanwege indexatie en wijzigingen in de vastgoedportefeuille. Het meerjarig investeringsplan vastgoed (MIP) wordt in Q3/4 van 2021 herzien op basis van het dan actuele toekomstperspectief van de accommodaties en ter besluitvorming in Q4 in de Raad aangeboden.

Het MJOP en het MIP worden voldoende gevoed met benodigde financiële middelen, meerjarig laten respectievelijk de voorziening vastgoedobjecten en de reserve MIP cumulatief een positief beeld zien.

Beheerplannen	Kwaliteitsniveau
MJOP gebouwen2018-2027 (herijking in 2021)	Basis (RgdBOEI conditie 3)
MIP gebouwen (2019 - 2038 (herijking in 2021)	Functionele en Duurzame gebouwen (via een A-label naar (B)ENG)

Renovatie Gasthoes Horst heeft geleid tot een kwalitatief goed gebouw. Nu duidelijk is dat het bestaande Zwembad Horst nog 10 jaar open blijft heeft de gemeenteraad een krediet voor renovatie beschikbaar gesteld. We hebben de voorbereiding voor de renovatie opgestart. Na renovatie bezitten alle gebouwen minimaal het gewenste kwaliteitsniveau Basis.

Kaders

Wat willen we bereiken?

Met het uitvoeren van onderhoud houden we de kwaliteit van dienstgebouwen, accommodaties en objecten op niveau.

Zo gaan we dat doen

We voorzien met het Meerjarig Investeringsplan (MIP) in het verbeteren en verduurzamen van het gemeentelijk Vastgoed volgens een vastgoedplanning.

Zo gaan we dat doen

We voorzien op een efficiënte en duurzame manier in de huisvestingsbehoefte van de gemeentelijke dienstverlening en maatschappelijke organisaties.

Zo gaan we dat doen

Toelichting en tabellen paragraaf C. Onderhoud Kapitaalgoederen